Vakıflar Bölge Müdürlüğü, başta Erzurum olmak üzere bölgedeki ata yadigarı eserleri gün yüzüne çıkarıyor. Yıkılmaya yüz tutan cami ve tarihi eserler, yapılan restorasyon çalışmalarıyla yeniden ayağa kaldırılıyor.
Vakıflar Bölge Müdürü Kenan Ünğan, yıkılmaya yüz tutan, Kasımpaşa, Kemhan Camii ve Çifte Minareli Medrese’deki restorasyon çalışmaları hakkında bilgi verdi. Çifte Minareli Medrese’nin yenileme çalışmalarının hızla devam ettiğini ifade eden Ünğan, “İhale bedeli 6 milyon TL olup yapının tümü ile ilgili restorasyon faaliyetlerini kapsamaktadır. En kapsamlı onarımı 1965'li tarihlerde geçirmiş olan yapı, o zamanın restorasyon yaklaşımı ile onarılmış, ancak günümüz yaklaşımları ile bakıldığında bir takım yanlış uygulamalar tespit edilmiştir. Örnek vermek gerekirse; yapının tümünde beton uygulamaları bulunmaktadır. Tüm döşemelerin altına beton uygulanarak yapıya ek yük bindirilmiş, döşeme kotlarının yükselmesine neden olunmuştur. Türbe girişi ve içinde döşemeler yükseltilerek özgün döşemeler, duvar yüzeyleri, basamaklar vs. üzeri kapatılmıştır” şeklinde konuştu.
Yapı, şimdi daha güçlü
Zemin güçlendirmesi yapılarak, duvar içerisindeki boşlukların özel maddelerle güçlendirildiğini dile getiren Ünğan, Avrupa’nın tarihi yapılara uyguladığı son sistem malzemenin kullanıldığını söyledi.
Tarihi yapının gün yüzüne çıktığını ifade eden Ünğan, “Zemin güçlendirmesi yapılmış, duvar içerisindeki boşluklar hidrolik kireç harcı enjeksiyonu ile doldurularak sağlamlaştırılmış, statik açıdan uygun olan kısımlardaki beton yükler sökülerek yapıda pasif güçlendirme yapılmış olup, taş duvar örgüsündeki özelliğini yitirerek yapısı bozulmuş taşların yerine, aynı nitelikteki taşlar ile değiştirme yapılmış, duvar örgüsündeki boşluklar tamamlanmış, statik sorun olan kısımlarında sağlamlaştırma işlemleri uygulanmıştır. Ayrıca, mimari öğelerin mevcut durumda sağlamlaştırılarak yerinde korunabilmesi için paslanmaz çelikle sarılması gibi güçlendirme tedbirleri uygulanacaktır. Taş yüzeylerde bulunan motifler kağıt hamuru denilen temizlik yöntemiyle temizlenmiş, kir tabakaları uzaklaştırılmıştır. Çatlaklara, taş malzemeye uygun enjeksiyon harcı ile güçlendirme uygulanmaktadır. Çini süslemelerin harçları sağlamlaştırılmaya başlanmış, olup, çini yüzeylerinin sağlamlaştırılması amacıyla da özel reçine uygulaması yapılacaktır” dedi.
Yüzde 50’si tamamlandı
Çifte Minareli Medrese’nin onarımının yüzde 50’sini kapsayan zemin güçlendirmesi, temizliği, mekanik ve elektrik tesisatı alt yapı çalışmalarının tamamlandığına vurgu yapan Ünğan, kurul onaylı proje ve şartnameleri doğrultusunda diğer çalışmalara devam edildiğine dikkat çekti.
Düşen çinilerin kurul kararıyla müzeden getirtilip, yerlerine monte edildiğini ifade eden Ünğan şöyle konuştu:
“Özgününde toprak olan damın topraklarının batı cephe tarafına doldurulması ile, batı cephe kotu yükselmiş, batı eyvan penceresi yol seviyesi altında kalmış, kotun yüksek oluşu nedeniyle yapı hem batı cepheden yatay yük altında kalmış, hem de batı cephe alt kat odaların sürekli nem etkisinde kalmasına neden olmuştur. Batı cepheye yeni duvar örgüsü yapılmış, bu duvar ile zemin kat batı cephe oda pencereleri dıştan kapatılmıştır. İçten pencereler doldurulmak ve üzeri sıvanmak suretiyle de pencerelerin işlevi ve algılanması tamamen engellenmiştir. 4. mukarnas kavsara portal, hayat ağacı, kartal, ejder, bitkisel motifli gülbezekler, bitkisel motifler, geometrik motifler, mozaik çini süslemeler yapıda kullanılan motiflerdendir.
Farklı ebatlardaki dikdörtgen şekilli turkuaz çinilerle beraber, kaide panolarında yıldız gibi motiflere de yer verilmiştir. Ayrıca turkuaz ve patlıcan moru çiniler kullanılarak mozaik desenler meydana getirilmiş, kuzey cephe panolarında kufi yazılar oluşturulmuştur. Şerefe kısmındaki çinilerin önemli kısmı yerinde bulunmamaktadır. Diğer çinilerde ise özellikle güney cephe tarafında düşmüş çini sayısı oldukça fazladır. Sayılarla ilgili tespit çalışması devam etmektedir. Ayrıca müzede bulunan bazı çinilerde alınıp getirilmiş, düşen yerlere kullanılmaya başlanmıştır.”
Bu arada Kasımpaşa ve Kemhan camilerinin restorasyon çalışmalarına da değinen Ünğan, kot çalışmaları, beden duvarları, tuvalet ve diğer eksiklerinin tamamlandığını söyledi.
Editör
Son Güncelleme: 03.07.2013 20:01
kenan bey başarılı bir daire müdürü... göreve geldiği günden beri tarihi eserlerin restorasyon çalışmaları bölgede azımsanmayacak kadar çoktur. yine bölgede yıkılmaya yüz tutmuş birçok ata yadigarı cami ve tarihi eseri kurtarmıştır. erzurum cumhuriyet caddesi üzerindeki atıl binaların yerine yapmış olduğu iş merkezi taktire layıktır. işinin ehli, çalışkan, dürüst yöneticilere ihtiyacımız var.