Kültürel ve toplumsal gelişmenin "enerji merkezi" sanat ise, tiyatro da, bu enerji merkezinin en büyük ve en etkili santrallarındandır. Bu etkili santral, canlı mercek olarak güzeli, ama aynı zamanda bütün çarpık yüzleri bize gösterir, der tiyatro sanatçısı Kemal Orgun.
Üstad Necip Fazıl ise, sanat keşifleri içindeki en büyük keşfin tiyatro olduğunu belirtir:
“Bana sorarsanız beşeri keşiflerin en büyüğü olarak tekerleği gösteririm. Sanat keşifleri içinde bence en büyük keşif de tiyatro… Tekerlek nasıl bitmeyen mesafeler üzerinde sonsuz bir dönüşse, tiyatro da durmayan bir zamanın, mikâp biçimi bir kavanoz içinde bütün madde ve hareket kadrosuyla dondurulması…
İster derinliğine doğru insan, ister bu insanla beraber sağlığına doğru cemiyet davasında, gayeli ve gayesiz, fakat kelime ve hareketlerin mimarı her sanatkâra imparatorluk tacı tiyatrodadır. Hele yeni insanla beraber cemiyet yoğurucusu, fikirci ve aksiyoncu sanatkâr, o pınardan başka hiçbir kaynakta susuzluğunu gideremez. Tezin laf olmaktan çıkıp büyü olduğu yer, işte o esrarlı dört köşe…”
İçerdiği maddi ve ruhî hareket ile tiyatro en büyük vaiz kürsüsüdür. Tiyatronun insan eğitimi üzerindeki tesirini tiyatro tarihçisi Herbert Read, fevkalâde güzel ifade etmiş: “Sanatın işlenmesi, duyarlığımızın eğitilmesidir ve bizler sanatsal bir hava içerisinde yetiştirilmediğimiz takdirde, bomboş bir ruhsal yaşamın ve tatsız bir dünyanın şiddetine ve suçuna itiliriz.”
Necip Fazıl, birey ve cemiyet eğitiminde bu kadar önemli yere sahip tiyatronun Türk cemiyetinde geç gelişmesini inançlara bağlar: “İslâm, -başta edebiyat- gerçek zeminini bulmuş bütün güzel sanatların en kuvvetli himayecisidir. Musiki, tiyatro, sinema bizzat ve binnefs sanat müessesesi olarak şeriatın hiçbir suretle itiraz etmediği, yalnız içine şeriatçı yasak unsurlar girdiği nisbette yasaklanmasını gerektirdiği, mücerret asılları ve mahiyetleriyle kabahatsiz, fakat müşahhas halleri ve fiilleriyle müthiş vasıtalardır.”
Tiyatronun cemiyet üzerindeki tesirini ifade ettikten sonra Erzurum gibi bir kadim şehrin “şehir tiyatrosu” olmaması büyük bir noksanlıktı. Erzurum Büyükşehir Belediyesi Mehmet Sekmen’le birlikte mehter takımı, şehir konservatuarı, şehir tiyatrosu gibi kültür dünyamızda önemli yer tutması gereken konularda bir gayret gösterdi. Önce mehter takımı, ardından şehir tiyatrosu kuruldu. İnşallah en kısa zamanda konservatuar da kurulur. Erzurum’un usta ses sanatçılarından Mehmet Çalmaşur’un konu üzerinde çalıştığını biliyoruz.
Erzurum Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu başkanın talimatı, bu konularda İstanbul tecrübesi olan Ergün Engin’in gayretleri ve Güzel Sanatlar Fakültesi’nde yüksek lisans yapan Emrah Çılgı’nın görevlendirilmesiyle dört ay önce Kasım 1014’te kuruldu. Şehir tiyatrosu oyuncularını ilk aşamada GSF Tiyatro Bölümü öğrencilerinden oluşturdu. Necip Fazıl’ın “Yunus Emre” oyununu sahnelediler ilk. Büyük beğeni topladı. Ardından geçtiğimiz hafta metin yazarlığını Ergün Engin’in yaptığı “Modern Zamanlardan Uyanış” tiyatrosu…
23 Nisan’da şehir tiyatrosu güzel bir oyunla çocukların karşısına çıkmaya hazırlanıyor: Orman Kralı. Metin yazarı Emrah Çılgı. Tiyatro oyunlarında istenilen kaliteye erişildiğinde “değerler eğitimi” konusunda çok önemli misyon yükleneceği kanaatindeyim. Emrah Bey’den aldığımız bilgiye göre şehir tiyatrosunun oyun sezaonu olmayacak. Yıl boyunca etkinlik yapacaklar. Çok ciddi ve önemli projeleri var. Bunlardan sahneli otobüs fevkâlade.. “Sanat Otobüsü” adını verecekleri otobüsle tiyatroyu herkesin ayağına götürecekler. Şehir meydanlarında oynamak üzere “Sokak Tiyatrosu”, görme engelli vatandaşlar için “Okuma Tiyatroları” çalışmaları var.
Erzurum Büyükşehir Belediyesi Eğitim ve Sanat Merkezleri’nde (ESMEK) tiyatro kursu da açılmış. Böylelikle şehir tiyatrosu, kendi oyuncularını yetiştirebilecek ve kadrosunu oluşturacak. Ayrıca bu kurslar sayesinde gençlerin sokaktan kurtarılıp sanata kazandırılması sağlanacak, tiyatro daha geniş kitlelerin ilgi alanına girecek.
Ne diyelim, şehir tiyatrosuna emek edenleri hem kutluyor hem kendilerine başarılar diliyoruz.
