Pestisidler hem tarımda hem de ev içinde kullanılabiliyor. Çocuk sağlığı için pestisidler oldukça önemli. Çünkü çocuklar tarım ilaçlarının ve çeşitli böcek ilaçlarının etkilerine erişkinlerden çok daha duyarlı. Bunun sebeplerine ileriki paragraflarda daha uzun değineceğim. Çocuklar iki şekilde pestisidlerin etkisine maruz kalıyorlar. Birincisi ani zehirlenmeler, ikincisi ise uzun dönemli maruz kalma, zehirlenme.
Önce akut (ani) zehirlenmeye bakalım; Dünyada senede 1 milyon kadar çocuğun pestisidlerle zehirlendiği biliniyor. Çoğu 6 yaşından küçük çocuklar. Bunların çoğu evde oluyor. Türkiye de’ de gazete haberlerine baktığınız zaman çok fazla pestisid zehirlenmesi haberi görüyoruz. Çoğu zaman yanlışlıkla ortada kalan böcek ilaçlarını çocuklar içiyorlar ya da ellerine sıkıp ellerini ağızlarına sokuyorlar. Ani pestisid zehirlenmesinin sonuçları oldukça ağır.
Önce akut (ani) zehirlenmeye bakalım; Dünyada senede 1 milyon kadar çocuğun pestisidlerle zehirlendiği biliniyor. Çoğu 6 yaşından küçük çocuklar. Bunların çoğu evde oluyor. Türkiye de’ de gazete haberlerine baktığınız zaman çok fazla pestisid zehirlenmesi haberi görüyoruz. Çoğu zaman yanlışlıkla ortada kalan böcek ilaçlarını çocuklar içiyorlar ya da ellerine sıkıp ellerini ağızlarına sokuyorlar. Ani pestisid zehirlenmesinin sonuçları oldukça ağır.
Uzun dönemli maruz kalma ise özellikle ülkemiz gibi tarım ilaçlarının kontrolsüz kullanıldığı yerlerde oldukça sık oluyor. Bunların daha sıkı denetlendiği Avrupa birliğinde bile yılda 140.000 tona yakın tarım ilacı kullanıldığı ve kişi başına 280 grama yakın zehirli ilaç düştüğüne dair bir haber yayınlanmıştı gazetelerde son aylar içinde.
Neden pestisidler çocukları daha çok etkiliyor?(Tüm çevresel zehirler için bu geçerli aslında)Bunun bir kaç farklı mekanizması var.
1-Boyut
Çevresel zehirlerin etkileri kilo başına solunan hava, içilen su, yenen yiyecek ile belirleniyor.
Çocuklar boyut olarak daha küçükler ve kilo başına daha fazla hava soluyorlar, daha fazla su tüketiyorlar ve yemek yiyorlar.
2-Fizyoloji
Çocukların sinir sistemi gelişmekte olduğu için pestisidlerin zehirli etkilerine daha fazla hassas.
Sindirim sistemi ve üriner sistemi daha az gelişmiş olduğu için toksit maddelerin atılımı daha güç oluyor. Vücudun kendini zehirlerden arındırması daha zor.
3-Davranış
Çocuklar yere daha yakınlar. Toprağa yakın oynamayı seviyorlar. Çimende oyun parklarında oynarken tarım ilaçlarına maruz kalabiliyorlar. Ayrıca her şeyi ağızlarına sokma olasılıkları daha fazla.
Çocuklar pestisidlerle zehirlendiğinde neler oluyor? Akut yani acil zehirlenmede
Başarısı, baş dönmesi, kas kasılması, halsizlik, bayılma, bulantı kusma gibi belirtiler görülüyor. Fazla miktarda alınırsa ölümcül olabiliyor.
Uzun dönemli ya da kronik zehirlenmelerde ise, anne karnında maruz kalındığında doğumsal dezenfektler, organ hasarı ,öğrenme bozukluğu görülebiliyor. Ceninin beynini ciddi şekilde etkiliyor ( çünkü bu ilaçlar zaten böceğin beynini etkileyerek öldürecek şekilde etki gösteriyorlar.)Büyüyen çocuk maruz kaldığında yine beyni etkileyebiliyor. Öğrenme bozukluklarına neden olabiliyor. Astıma neden olabiliyor. Ayrıca lösemi ve beyin tümörü ile başka çocukluk kanserlerine neden olabiliyor.
Ne yapmalı?
Bu konunun en önemli çözümü tarım ve sağlık politikalarından geçiyor.Tarım ilaçlarının iyi denetlenmesi ve kontollü olarak satılması gerekiyor.Türkiye’de herhangibir yerde tarım ilacı alıp istediğiniz gibi kullanabiliyorsunuz.Yine böcek ilaçları konusunda da denetleme gerekiyor.Böcek ilaçlarının da konrollü satılması önemli.
Evdeki böcek ilaçlarının ve tarım ilaçlarının mutlaka kilitli dolaplarda durması çocukların ulaşamayacağından emin olmak gerekiyor.(Hiç o dolapları açmıyor gibi bahaneler doğru değil çünkü çocukların ne yapacağı belli olmayabilir.)Yeni bir eve gidildiğinde yine bu zehirli maddelerin ya kaldırılması ya da çocuğun sürekli denetlenmesi gerekir (Ani zehirlenmelerin büyük bir kısmı çocuk olmayan evlere gidildiğinde oluyor.)
Aldığımız meyve sebzeleri kontrolsüz tarım ilacı kullanmayan çiftçilerden alabilsek bu ideal olurdu ancak çoğu kez bu mümkün olmuyor.Organik besinlerde (organik kuralları sıkı sıkı uygulandığı takdirde) tarım ilacı hiç yok değil,ancak diğer besinlerden on kat daha az bulunuyor.O yüzden organik besinlerle beslenmek iyi bir çözüm olabilir.
Aldığımız meyve ve sebzeleri ya kabuklarını soyarak yemek, ya da kabuklarını besin fırçasıyla fırçalayıp yemek tarım ilacı artıklarını atmak açısından anlamlı olabiliyor.
Güzel, sağlıklı yemekler dileğiyle...
